ضربه قوچ: دشمن خاموش سیستم‌های لوله‌ کشی

ضربه قوچ: دشمن خاموش سیستم‌های لوله‌ کشی

سیستم‌ های لوله کشی یکی از مهم‌ترین و البته حساس‌ ترین قسمت‌های هر ساختمانی به حساب می‌آیند که در صورت به وجود آمدن هرگونه  نقص می‌توانند مشکلات زیادی را برای لوله کشی و در نهایت کل ساختمان به وجود بیاورد. اما به وجود آمدن برخی از مشکلات مانند ضربه قوچ می‌تواند باعث آسیب دیدگی جدی این سیستم شود. شناخت کافی شما از پدیده ضربه قوچ می‌تواند به شما کمک کند تا از به وجود آمدن این مشکل جلوگیری کنید.

89استفاده از متریال‌ های خوب و درجه یک مانند لوله و اتصالات پوش فیت و همچنین اتصالات گالوانیزه توپی برزیل و .. می‌تواند باعث بالا رفتن عمر سیستم لوله کشی شود. ما در شرکت تولیدی تاسیساتی آیرون (سپهر آتیه تاسیسات) همواره در تلاشیم تا بالاترین سطح کیفی محصول را به شما ارائه دهیم.

ضربه قوچ چیست؟

ضربه قوچ به پدیده‌ای گفته می‌شود که معمولاً در سیستم لوله کشی و یا پایپینگ به وجود می‌آید که این موضوع باعث به وجود آمدن لرزش و ضربات شدیدی در این سیستم‌ها می‌شود. ضربه قوچ زمانی به وجود می‌آید که فشار سیال دچار تغییراتی می‌شود که می تواند در نهایت خسارات زیادی را به سیستم پایپینگ و لوله کشی وارد کند.این  اتفاق ممکن است بنا به دلایل مختلفی به وجود بیاید که شما می‌توانید با شناخت این عوامل و جلوگیری از به وجود آمدن آنها از ایجاد ضربه قوچ در سیستم لوله کشی جلوگیری نمایید.

استفاده از لوله و اتصالات پوش فیت و همچنین اتصالات گالوانیزه توپی برزیلی می‌تواند یکی از موثرترین راه‌های جلوگیری از این اتفاق باشد. بهتر است در هنگام خرید لوله و اتصالات از کارشناسان شرکت آیرون مشاوره بگیرید.

علل وقوع ضربه قوچ

دلایل زیادی می‌تواند باعث وقوع ضربه قوچ شوند که استفاده نکردن از متریال های با کیفیتی مانند لوله و اتصالات پوش فیت می‌تواند باعث وجود این پدیده شود،به جز این مورد به وجود آمدن ضربه قوچ می‌تواند دلایل دیگری داشته باشد که مهمترین این دلایل عبارتند از :

1_ بستن ناگهانی شیر

یکی از رایج‌ ترین دلایل و علل وقوع پدیده ضربه قوچ بستن سریع شیر انتهای لوله می‌باشد.

همانگونه که می‌دانید شیرآلات کشویی و یا شیرآلات پروانه‌ای وظیفه دارند تا جریان سیالات را در لوله‌ها قطع و وصل کنند. در مواقعی که این قطع و وصل با سرعت زیاد انجام شود تغییرات ناگهانی در صورت سیال به وجود آمده که این موضوع یکی از مهم‌ ترین دلایل به وجود آمدن ضربه قوچ می‌باشد.

2_ باز کردن ناگهانی شیر

همانگونه که بستن ناگهانی شیر قطع و وصل می‌تواند باعث به وجود آمدن ضربه قوچ شود باز کردن ناگهانی آن نیز می‌تواند باعث به وجود آمدن موجی از فشار در ابتدای لوله شده و ضربه قوچ در این قسمت  لوله به وجود بیاید.

3_ خاموش شدن ناگهانی پمپ تقویت فشار

یکی از اجزای پرکاربرد در سیستم‌ های لوله کشی که از آن برای تقویت فشار سیال استفاده می‌شود پمپ تقویت فشار می‌باشد. زمانی که این پمپ به شکل ناگهانی از کار می‌افتد سیال دچار افت محسوسی می‌شود که این افت فشار باعث به وجود آمدن ضربه قوچ می‌شود.

چنانچه شما از یک شیر نامناسب در مسیر جریان سیال استفاده کنید، این موضوع می‌تواند باعث به وجود آمدن ضربه قوچ شود.

4_ وجود هوا در لوله

در برخی از مواقع عمده‌ ترین دلیل به وجود آمدن ضربه قوچ و یا تشدید کردن آن وجود هوا در لوله می‌باشد.

در صورت  بروز هر یک از این دلایل شما می‌توانید به کارشناسان شرکت آیرون مراجعه نمایید.

اثرات مخرب ضربه قوچ

هر چند که استفاده از لوله و اتصالات پوش فیت و همچنین اتصالات مانیسمان رده 40 بنکن می‌تواند اثرات مخرب ضربه قوچ را کمتر کند اما ضربه قوچ می‌تواند اثرات مخربی را برای سیستم لوله کشی به همراه داشته باشد. که از مهمترین این اثرات می‌توان به :

• خرابی شیرها و اتصالات :

یکی از اثرات مخرب ضربه قوچ که می‌تواند بر روی سیستم لوله کشی داشته باشد آسیب رساندن به اتصالات، گیج ها،  شیرها و دیگر تجهیزات جانبی سیستم لوله کشی می‌باشد. البته آسیب دیدن پمپ و نشت لوله را می‌توان از دیگر اثرات مخرب ضربه قوچ دانست.

• ترک خوردن و شکستگی لوله :

در برخی از مواقع فشار ناگهانی حاصل از ضربه قوچ می‌تواند باعث ترک خوردن و در نهایت شکستن لوله‌ها شود.

• شنیدن سر و صدای آزاردهنده :

در برخی از مواقع ضربه قوچ می‌تواند باعث ایجاد لرزش و ارتعاش در لوله‌ ها و در نهایت به وجود آمدن صداهای آزاردهنده شود.

• به وجود آمدن حفره در لوله‌ ها :

در مواردی که ضربه قوچ شدید است باعث بوجود آمدن یک حفره در لوله‌ها می‌شود که این موضوع در لوله‌های فلزی که در معرض خوردگی هستند بیشتر خود را نشان می‌دهد.

راه های مقابله و پیشگیری از ضربه قوچ

همانگونه که در قسمت‌های قبلی مقاله نیز به آن اشاره کردیم انتخاب متریال‌های مناسبی مانند اتصالات گالوانیزه توپی برزیلی و همچنین لوله و اتصالات پوش فیت از یک شرکت معتبر مانند آیرون می‌تواند باعث جلوگیری از به وجود آمدن ضربه قوچ شود اما به جز این مورد راه‌ های دیگری برای جلوگیری و پیشگیری از این پدیده وجود دارد که  مهمترین آنها عبارتند از :

1_ استفاده از شیر مناسب

استفاده از شیر مناسب یکی از موثرترین راه‌ها برای پیشگیری و مقابله با ضربه قوچ می‌باشد. شیرها نقش بسزایی در سیستم‌ های لوله کشی و پایپینگ دارند.

2_ باز و بسته کردن شیرها به آرامی

شما با باز و بسته کردن  شیر به آرامی می توانید تا حدود زیادی از به وجود آمدن ضربه قوچ در سیستم لوله کشی جلوگیری کنید.

3_ استفاده از چک ولو

چک ولو که به آن شیر یک طرفه نیز گفته می‌شود وظیفه دارد تا از برگشت سیالات جلوگیری کند که این موضوع می‌تواند تا حد زیادی از به وجود آمدن ضربه قوچ جلوگیری به عمل آورد.

4_ استفاده از دمپر ضربه قوچ

یکی دیگر از راه‌ های جلوگیری از ضربه قوچ استفاده از دمپر ضربه قوچ می‌باشد، این وسیله که قبل از شیر نصب می‌شود قابلیت این را دارد که فشار ناشی از ضربه قوچ را دمپر کند.

شما برای خرید دمپر ضربه قوچ می‌توانید به شرکت یا سایت آیرون مراجعه نمایید.

5_ استفاده از مخزن هوا

مخزن هوا این توانایی را دارد که در زمان به وجود آمدن ضربه قوچ، شوک‌ های ناشی از این پدیده را جذب کرده و از آسیب دیدن سیستم لوله کشی جلوگیری نماید.

6_ شیر اطمینان

شیر اطمینان را می‌توان یکی از موثرترین راه‌ها برای مقابله و جلوگیری از ضربه قوچ دانست این شیر در صورت افزایش ناگهانی فشار به شکل خودکار باز شده و مانع از ترکیدگی لوله‌ ها می‌شود.

> مطالعه بیشتر جهت خرید اتصالات مانیسمان رده 40 بنکن

انواع ضربه قوچ

ضربه قوچ معمولاً به دو نوع ضربه قوچ ناشی از ایجاد مانع نرم و ضربه قوچ ناشی از ایجاد مانع سخت تقسیم می‌شود.

• ضربه قوچ ناشی از ایجاد مانع نرم :

در مواقعی که پمپ مدار به شکل ناگهانی خاموش می‌شود ما شاهد یک پدیده ضربه قوچ نرم هستیم. این نوع از ضربه قوچ همانگونه که از نامش پیداست فشار شدیدی به سیستم وارد نمی‌کند.

• ضربه قوچ ناشی از ایجاد مانع سخت :

این نوع از ضربه قوچ معمولاً زمانی به وجود می‌آید که هنگام بسته شدن ناگهانی شیر تغییر فشار در سیستم در مدت زمان کوتاهی به وجود می‌آید ،در این حالت به سیستم لوله کشی شوک شدید تری وارد می‌شود که می‌تواند خسارات بیشتری به همراه داشته باشد.

عوامل موثر بر شدت ضربه قوچ

عوامل زیادی بر روی شدت ضربه قوچ تاثیرگذار هستند که شاید متریال‌های به کار برده در سیستم لوله کشی و پایپینگ از مهمترین آنها باشند. از طرفی رعایت نکات ایمنی مانند قرار دادن شیر اطمینان و دریچه هوا می‌تواند از شدت ضربه قوچ کم کند.

استفاده از تجهیزاتی مانند دمپر ضربه قوچ می‌تواند از شدت ضربه قوچ در حد قابل توجهی کم کند. در نهایت خرید محصولات و متریال‌های با کیفیت مانند لوله و اتصالات پوش فیت می‌تواند از به وجود آمدن ضربه قوچ تا حد زیادی جلوگیری کند و در صورت به وجود آمدن این پدیده شدت آن را کاهش داده و از به وجود آمدن خسارات زیاد جلوگیری کند.

امیدواریم که با مطالعه این مقاله اطلاعات کافی در مورد ضربه قوچ به دست آورده باشید.